به گزارش پایگاه اطلاع رسانی میارجل؛ محسن دامنی در یادداشتی که برای میارجل فرستاده، نوشته است:
چند روز پیش یکی از دوستانم را دیدم که اتفاقأ پسر کوچولویش همراه او بود. با بچه اش به زبان بلوچی صحبت کردم که متوجه شدم حرف های بنده را متوجه نمی شود. از پدرش پرسیدم مگر بچه شما بلوچی صحبت کردن یاد ندارد؟ با یک مکث کوتاه گفت نه متاسفانه! پرسیدم چرا؟ مگر شما در خانه با همدیگر بلوچی صحبت نمی کنید؟ گفت چرا! گفتم اگر صحبت می کنید خب دلیلی ندارد که این کودک نتواند به زبان بلوچی تکلم کند. ایشان فرمود راستش را بخواهید ایشان از همان اوایل تا کنون فیلم و سریال زیاد نگاه می کند برای همین نمی تواند به زبان بلوچی صحبت کند. خلاصه، بنده از توجیهات او قانع نشدم و با خود اینگونه اندیشیدم که دلیل چه می تواند باشد که بعضی خانواده ها اینگونه ناخواسته در حق بچه های معصوم شان دچار ظلم می شوند و آنها را از یادگیری زبان مادری خویش محروم می کنند. اگر تنها فرزند این دوست بنده بود که نمی توانست به زبان مادری خود صحبت کند، حرفی نبود. حقیقتأ تا دلتان بخواهد آمار این دست افراد در حال افزایش است. در این ارتباط، با بعضی از خانواده ها صحبت کردم چرا با فرزندانتان درخانه به زبان شیرین بلوچی صحبت نمی کنید؟ بیشتر آنها این عذر را پیش کرده اند برای اینکه وقتی فرزندمان مدرسه رفت بتواند زبان فارسی را خیلی روان صحبت کند و هیچ لهجه ای نداشته باشد. وقتی به این جواب خانواده ها می اندیشم حقیقتأ برای من یکی اصلا قانع کننده نیست که خانواده ای صرفأ به این سبب که فرزند وی وقتی وارد مدرسه، دانشگاه و جامعه می شود بتواند بدون لهجه زبان ملی خودش را صحبت کند! یعنی فقط به خاطر لهجه نداشتن، می بایست قید زبان مادری خود را زد؟ بنظر نگارنده این سطور، این پاسخ، اصلأ منطقی نیست!
باتوجه به اینکه زبان فارسی زبان ملی ما است پس شرایط محیط مدرسه، دانشگاه، محل کار و جامعه اقتضاء می کند که فرزند بعد از ورود به آن؛ آن را خیلی راحت فرا بگیرد حتی اگر خانواده در این زمینه دچار کوتاهی هم شده باشد. زیرا ساختار حاکم بر جامعه فرزند را به فرا گرفتن زبان ملی کشورش سوق می دهد و او نیز به صورت تدریجی موفق می شود آن را یاد بگیرد و اتفاقأ خیلی خوب هم یاد می گیرد به گونه ای که حتی هیچ لهجه ای نداشته باشد! مثل بسیاری از فرزندان قومیت های مختلف کشور عزیزمان که ما مشاهده می کنیم در کنار حفظ زبان مادری شان، زبان ملی کشور عزیزمان را چنان زیبا و روان صحبت می کنند که اگر کسی آنها را نشناسد گمان می کند محل بزرگ شدن آنان از بچگی تا به بزرگسالی در تهران بوده است!
چیزی که بیشتر از همه باعث می شود که بعضی خانواده ها، نه همه، به زبان مادری شان بی توجه باشند مسأله چشم و هم چشمی هست! چرا که به تحقیق مشاهده شده که بیشتر این دست افراد به صورت ناخود آگاه معتقدند که اگر فرزند آنان در سطح جامعه بلوچی صحبت نکند! آن بچه به همراه خانواده اش در نظر دیگران با کلاس به شمار می آید! که بایست خاطر نشان کرد که نه تنها باکلاس نیست، بلکه بر عکس، بی کلاس و بی سواد هست. مگر نخوانده اند که یکی از فاکتورهای باسواد بودن از نگاه یونسکو این مهم است که یک فرد، بتواند به زبان مادری خودش صحبت کند. همچنین طبق تحقیق روان شناسان کودکی که در کنار زبان مادری اش، به زبان های دیگری هم بتواند صحبت کند در هنگام تحصیل به نسبت به دیگر هم سن و سالانش که فقط به یک زبان صحبت می کند، دانش آموز موفق تری است!
مشخص می شود کسی که نتواند به زبان مادری خود صحبت کند نه تنها با کلاس نیست بلکه از نگاه یونسکو بی سواد است بلکه از نگاه روان شناسان هم او به هنگام تحصیل با چالش های بیشتری نسبت به دانش آموزانی که هم مسلط به زبان مادری شان هستند و هم زبان ملی شان، روبرو خواهد بود. امید که خانواده ها در محیط خانه با فرزندان خود به زبان بلوچی صحبت کنند تا فرزندان آنها بتوانند زبان مادری شان را که بیرون از خانواده تدریس نمی شود، در محیط گرم خانه یاد بگیرند و زبان شیرین بلوچی در معرض نا مهربانی قرار نگیرد! ان شاءالله!