به گزارش پایگاه اطلاع رسانی میارجل، شهریار حسین بر متولد سراوان و تحصیلکرده رشته اقتصاد از دانشگاه سیستان و بلوچستان است که مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز در رشته مدیریت کارآفرینی از همین دانشگاه دریافت کرده است. وی سال‌ها فعال انجمن اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده است. همچنین او از 1392 مسئول حزب اعتماد ملی در سیستان و بلوچستان بوده که در سال 1397 هم عضو شورای مرکزی و عضو دفتر سیاسی حزب شده است؛ تخصص کاری او در زمینه موارد طرح‌های توجیهی اقتصادی در مباحث کلان است که همین مولفه باعث می‌شود در مباحثی همچون اقتصاد بنگاه‌ها و مباحث دیگری همچون مؤلفه‌های اقتصاد کلان مانند تورم، بیکاری و همچنین بودجه، شناخت خوبی داشته باشد.
این فعال اقتصادی بلوچ معتقد است که توسعه سواحل مکران باید به طوری اتفاق بیفتد که مردم آن نیز از این توسعه نفع ببرند و اینطور نباشد که توسعه این سواحل فقط برای نفع پایتخت در نظر گرفته شود، البته وی در مورد لایحه بودجه 1400 نیز نقطه نظرات جالب توجهی دارد و مدعی است که کسری بودجه سال آینده و تامین آن، می‌تواند نابرابری و تورم را در جامعه افزایش بدهد. در ادامه گفتگوی میارجل با این فعال اقتصادی را خواهید خواند.
شهریار حسین بر درباره توسعه بلوچستان که این روزها اهمیت آن بر هیچ کس پوشیده نیست، گفت: مهم ترین موضوع در سیستان و بلوچستان که به نظر می‌رسد برای توسعه سیستان وبلوچستان درسطح ملی مشکل زا شده است، زیر ساخت‌های توسعه مانند راه آهن و توسعه راه‌های مواصلاتی مثل آزاد راه و بزرگراه‌ها یا فرودگاهها و بخصوص فرودگاه جدیدی در چابهار قرار بود ساخته شود، است.
این فعال اقتصادی ادامه داد: از طرفی با وجود اینکه من خودم موافق حضور نهادهای دولتی و شبه دولتی در بنگاه داری و رقابت‌های اقتصاد خرد نیستم اما الان بالاخره دولت، بنیاد مستضعفان و همینطور ستاد اجرایی فرمان امام و نهادهای دیگری حضوری فعال در اقتصاد کشور دارند و یکی از نیازهای اساسی بیکاری و همچنین سرمایه گذاری در بلوچستان برای راه اندازی بخش تولید است اما نهادهای ذکر شده با وجود حجم بسیار بالای بنگاه داری حضور بسیار بسیار ضعیف و کمرنگی در منطقه دارند.
بلوچستان ساحل امن اقتصادی کشور است
وی در ادامه اظهار داشت: توجه کنید که بلوچستان ظرفیت‌های خالی بسیار زیادی برای سرمایه گذاری دارد، عدم سرمایه گذاری نهادهای دولتی و شبه دولتی مباحث امنیتی بیان می‌شود در این زمینه باید عرض کنم ما کمترین مشکلات و نزاع‌های منطقه ای را در شرق کشور خصوصا جنوب شرق داشته ایم، درحالیکه از زمان هخامنشیان در غرب ابتدا با یونان و بعدتر با روم، بعد ازاسلام با عثمانی و در تاریخ معاصر هم با عراق و رژیم بعثی صدام ما بارها و بارها در حال جنگ بوده ایم. الان هم بخش زیادی از مجادلات ما در جنوب غرب کشور و در غرب کشور است علاوه بر آن با ترکیه هم می‌توانیم اختلافاتی داشته باشیم. ترکیه و ایران هر دو می‌توانند برای دنیای غرب و اروپا نقش مواصلاتی به شرق را داشته باشند لذا رقابت با ترکیه در همین زمینه همچنان وجود خواهد داشت.
حسین بر ادامه داد: رقابت مان حتی با کشور عراق که اکنون ارتباط خوبی داریم باز هم در این زمینه است و همینطور کشورهایی مثل عربستان و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس یک سری دیگر که با ما مشکلات اساسی تری دارند، از منظرهای زیادی که اصلی ترین آن نگاه آنها به هویت عربی است و ما را به عنوان یک کشور غیر عرب درمنطقه می‌شناسند و رقیب خودشان می‌دانند. اینها همگی باعث می‌شوند که ما در غرب کشور دائما یکسری مباحث و آسیب‌های احتمالی داشته باشیم اما بر خلاف آنها در شرق کشور ما نفوذ فرهنگی مان به مراتب بیشتر بوده بخش زیادی از جمعیت و مردم افغانستان همزبان ما هستند.
وی افزود: درپاکستان ما همچنان نفوذ فرهنگی داریم و هنوز بسیاری از اسناد تاریخی پاکستان به زبان فارسی است. بخش زیادی از خاک افغانستان و پاکستان در سالیان نه چندان دور جزوی از ایران بوده است و علاوه بر آن بخش بزرگی از جمعیت قوم بلوچ در پاکستان زندگی می‌کنند که نزدیکی فرهنگی به مردم ایران دارند. به غیر از بلوچ ها، مردم ایران هم به دلیل همین سوابق نزدیکی فرهنگی زیادی به این دو کشور دارند. از طرف دیگر سوابق موجود در صورت بررسی نشان می‌دهد که ما مسائل امنیتی بسیار خفیف تری در شرق کشور داشته ایم، به قول آقای علی اوسط هاشمی استاندار اسبق سیستان و بلوچستان، ما در شرق کشور شاید فقط خرده شرارت داشته باشیم تا مباحث کلان امنیتی که درغرب کشور داریم می‌بینیم.
این فعال اقتصادی ادامه داد: در غرب با دولت‌ها طرف بوده ایم و هستیم اما در شرق همیشه با گروههای چریکی و خرده گروههای تروریستی طرفیم و این باعث می‌شود که عملا چابهار و بلوچستان بتواند یکی از ایمن ترین و ساحل امن اقتصادی کشور باشند و این همان موضوعی بوده که هم رهبری انقلاب نیز بارها به آن پرداخته اند و هم رئیس جمهور کنونی به این موضوع بارها اشاره کرده است. متاسفانه از این ظرفیت به طور کامل استفاده نمی شود و مسئله ای مثل فرودگاه چابهار عملا متوقف شده و این موضوع جدیت و صداقت نهادهای مختلف در توسعه استان را به چالش می‌کشد هر چند من معتقدم تلاشهای خیلی جدی شده است اما نیاز به تلاشهای بیشتری دارد.
اینجا را تبدیل به عسلویه و بندر امام نکنید
وی افزود: علاوه بر این نگرانی و نکته ای که من می‌خواهم به آن بپردازم مربوط است به زمانیکه ما بخواهیم از سیستان و بلوچستان و چابهار صرفاً برای منافع مرکز استفاده کنیم. در چنین حالتی عملا مفهومی به نام توسعه صورت نگرفته است، نمونه کاملا عیان و مشهود آن عسلویه یا بندر امام خمینی و ماهشهر است، یک سری زیر ساخت‌هایی آنجا استفاده کردیم و این زیر ساخت‌ها عملاً منافعی برای مردم آن منطقه ندارد و منافع آن نصیب اصفهان، شیراز یا بنده که در تهران ساکن هستم می‌شود، چنین مفهومی هم با آرمان‌های اساسی انقلاب در تضاد است و هم به آن توسعه نامتوازن گفته می‌شود و حتی می‌تواند تبدیل به معضل امنیتی برای جامعه ما شود. ما اگر بخواهیم در حوزه چابهار کار کنیم به شدت باید پرهیز کنیم تا بلایی که سر عسلویه یا ماه شهر و یا بندر امام خمینی آمد را تکرار نکنیم.
شهریار حسین بر در مورد طرح توسعه سواحل مکران نیز اینگونه توضیح داد: باید ببینیم اساساً مبنای منطقی که برای موضوع توسعه سواحل مکران می‌تواند وجود داشته باشد چه مسائلی است، به نظر اصلی ترین مبانی عبارتند از یک توسعه و رشد امکانات در منطقه بلوچستان و کلیت استان با هدف رساندن استان به شاخص‌های کشوری، دوم تمرکز زدایی جمعیتی از مرکز ایران به دلیل معضل قریب الوقوع آب، سوم تمرکز زدایی صنایع از غرب و جنوب غرب.
وی در ادامه اظهار داشت: طبیعتاً رهبر انقلاب چنین مسائلی را مبانی تأکید بر توسعه سواحل مکّران می‌دانند، در نظر داشته باشیم که تنگه هرمز هر چقدر برای کنترل خلیج فارس برای ما فرصت است اما در صورت هرگونه تنش می‌تواند تهدیدی در اقتصاد و معیشت جامعه ما شود و همین اهمیت بندرچابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور را دو چندان می‌کند. یکی از اهداف تمرکز زدایی از جنوب غرب کشور بود اما واقعیت آن است که متأسفانه در خود توسعه سواحل مکران بدون توجه به مباحث زیست محیطی و همچون صنعت مستعد توریسم متأسفانه شاهد تمرکز بسیار بالایی در جانمایی بسیاری از صنایع بندر شهید بهشتی هستیم به گونه ای که به جای استفاده از بیش صدها کیلومتر ساحل صنایع پتروشیمی، فولاد و بندر شهیدی بهشتی همگی در فاصله بسیار کمی و در اطراف و منطقه آزاد و خلیج چابهار به عنوان منطقه مستعد توریسم ایجاد شده اند.
مطالعه پیش زمینه پیشرفت و توسعه چابهار خواهد بود
حسین بر در ادامه عنوان داشت: در مجوع چابهار می‌تواند یک فرصت اساسی برای کشور باشد به شرط آنکه مطالعات درست و کاملی برایش انجام بشود و ما برای انجام کاری مطالعه درست انجام بدهیم و منافع عمومی جامعه محلی و ملی را ببینیم. اینها وقتی محقق می‌شود که مثلا مسائل محیط زیستی را در نظر بگیریم، مسائل اجتماعی را در نظر بگیریم درحالیکه هم اکنون حدود 55 درصد جمعیت چابهار حاشیه نشین اند قطعا اگر طرح توسعه سواحل مکران به درستی پیش نرود این 55 درصد تبدیل به 80 درصد می‌شود، در نظر بگیریم حتی اگر حقوق مردمان فقیر و حاشیه نشین برای ما اهمیتی نداشته باشد، رشد حاشیه نشینی تا این سطح می‌تواند تبدیل به یک مشکل امنیتی برای صاحبان سرمایه و همچنین کشور شود.
وی افزود: در مورد زیرساخت‌ها بسیار مهم است که نیازهای ارتباطی بندر چابهار هر چه سریعتر رفع شود، به عنوان نمونه خط آهن چابهار هر چه سریعتر برقرار شود، همچنین دروازه ورودی اقتصاد کشور (لقبی که به چابهار داده شده است) نیاز به فرودگاه به مراتب بزرگتر و مجهز تر دارد که نیاز است همه نهادها از جمله قوای نظامی ما در این زمینه همکاری جدی داشته باشند. واقعیت آن است که دولت از طریق وزارتخانه‌های مختلف همچون وزارت کار و رفاه اجتماعی، وزارت صنعت معدن تجارت، وزارت دفاع و دیگر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها نقش بسیار گسترده در اقتصاد و بنگاه داری دارد اما متأسفانه وقتی به سیستان و بلوچستان می‌رسند به یکباره یاد اصل 44 قانون اساسی و خصوصی سازی می‌افتند که این اصل باید اجرا بشود و دولت نباید سرمایه گذاری کند. این یک نقد و گلایه اساسی است که به نگاه و عملکرد دولت وارد می‌شود.
این فعال اقتصادی در ادامه اظهار داشت: ما یک کشوری هستیم با تنوع بسیارزیاد قومی مذهبی و دینی، خوشبختانه زمانی که نامگذاری کشورها در جامعه ملل مطرح شد بر خلاف کشوری همچون ترکیه و تأکید بر یک قوم در هویت ملی هم تنوع قومی به رسمیت شناخته شده و هم نام کشور نشان از پذیرش تنوع است، لذا در چنین شرایطی باید حقوق ملی و شهروندی همه اقوام و گروههای ایرانی در جهت منافع ملی و منافع عمومی مردم ایران فراتر از سخن رعایت و اجرا شود.
همه ما ایرانی هستیم
وی درباره رقابت قومی در بلوچستان نیز اینگونه اظهار نظر کرد: متاسفانه محرومیت و مستضعف بودن سیستان وبلوچستان یک بحث تاریخی است. مراد من از مستضعف تعریفی است که رهبری انقلاب از مستضعف ارائه میدهند. این محرومیت در سیستان و بلوچستان منجر به این شده که مردم دنبال یک مقصر برای این اتفاق یعنی محرومیت خودشان بگردند. آنها می‌گویند دلیل این عقب ماندگی چیست، وقتی می‌روند دنبال مقصر می‌گردند معمولا چون دستشان به افراد بالادستی نمی رسد به همدیگر (سیستانی به بلوچ و بلوچ به سیستانی) اتهام می‌زنند.
شهریار حسین بر ادامه داد: وقتی که در کشورمان هویت ملی کمرنگ می‌شود و وقتی که حلقه اتصال مردم به همدیگر از دست می‌رود درحالیکه از هر رنگی، از هر قومی و از هر مذهبی همه آنها ایرانی هستند آنوقت چنین اتفاقی نیز قابل پیش بینی است. سیستان و بلوچستان یک استان متنوع از جنبه قومی و مذهبی است، آنچه همه مردمان استان در آن اشتراک کامل دارند ایرانی بودن است. ایرانی بودن را باید مسئولان در سیستان وبلوچستان تقویت کنند. تأکید من به عنوان یک شهروند ایرانی خطاب به مسئولان این است که مرتب در این استان جشنواره‌های فرهنگی و مسابقات ورزشی در سطح ملی برگزار شود تا موجب تقویت هویت ملی شود.
وی در ادامه اظهار داشت: زمانی که تیم فوتبال حتی جوانان ایران با کشورهای دیگر بازی دوستانه دارد و این بازی در زاهدان، ایرانشهر، سراوان یا چابهار برگزار شود، تماشاگران دیگر همه ایرانی و طرفدار تیم ملی هستند اما متاسفانه برخی در استان بحث تفاوت قومیت را عملا کار به مباحث نژادی می‌کشانند که این موضوع به شدت خطرناک است و برخلاف منافع کل مردم استان و حتی منافع ملی خواهد بود. متاسفانه انتخابات شهر زاهدان همیشه محل رقابت منطقه ای است و دقیقا افراد 48 ساعت پایانی انتخابات فضا را به دو قطبی قومی و مذهبی می‌کشانند و از این موضوع برای پیروزی در انتخابات مجلس استفاده می‌کنند.
هویت ملی را تقویت کنیم
این فعال اقتصادی که فعالیت‌های سیاسی اش گاهی پررنگ تر نمود می‌کند توضیح داد: توجه داشته باشید که من متولد سراوان هستم یعنی حدود 2000 کیلومتر دور از شهر تهران به دنیا آمده ام. بنابراین افتخار آن را نداشته ام که پدر یا پدربزرگم نقش جدی در انقلاب داشته باشند، لذا حضور من در حزب اعتماد ملی یا جریان اصلاحات ارتباط خانوادگی با فرد یا افراد در جریان اصلاحات نبوده بلکه از زمان دانشجویی به این جمع بندی رسیدم که منافع ملی و منافع مردم در جهت اصلاح و اصلاح طلبی است.
وی در ادامه اظهار داشت: نتیجتا چیزی که باید اینجا باشد این است که هویت ملی را در این استان تقویت کنیم. البته باید تأکید کنم هویت ملی به معنی نادیده گرفتن آداب و رسوم و فرهنگ مناطق محلی نیست. اتفاقا این همین آداب رسوم محلی گوشه گوشه ایران هستند که بخش‌های هویت ملی را تشکیل میدهند اما برای تأمین حقوق همه مردم و داشتن کشوری آباد و موفق باید سمت آن برویم که ایرانی بودن ارجح بر قومیت و مذهب ما باشد. به عنوان نمونه اهل سنت همانطور که همیشه ابراز و عمل کرده اند پای این کشور خواهند ایستاد.
حسین بر در ادامه در پاسخ به اینکه چرا مدیران استان از مردم بلوچ انتصاب نمی شوند، گفت: اتفاقا همین موضوع در جهت بحث تقویت هویت ملی مطرح می‌شود، از نظر من این جمله ایجابی نیست بلکه اعتراض به حرکتی سلبی بوده، یعنی کسی معترض به حضور مدیران غیر بومی در استان نیست، بلکه سئوال این بوده که چرا نباید افراد بومی نقش مدیریتی و اجرایی داشته باشند که البته این موضوع طی سال‌های اخیر در موارد متعدد رفع شده و بسیاری از مدیران و فرمانداران در استان از اهالی استان هستند اما بنده معتقدم در جهت تقویت هویت ملی می‌توان مدیرانی غیر بلوچ در استان داشت و همزمان از نیروهای توانمند بلوچ و سیستانی در سطح ملی و همچنین استان‌های دیگر که به عنوان مدیران ارشد، مدیران مدیران میانی و حتی کارشناس استفاده شود.
رشد 313 درصدی سهم نفت و گاز در لایحه بودجه 1400
وی در انتها در مورد مصائب و مسائل بودجه ای که این روزها در کشور پررنگ است و مشکلات ریشه ای اقتصادی را نیز پدید آورده است، توضیح داد: متأسفانه باید بگویم الان اقتصاد کشور ما در وضعیت چندان مطلوبی نیست. وضعیت بیکاری رشد فزاینده قیمت‌ها و موارد دیگر همگی شاهدی بر این ادعا هستند. در زمینه بودجه (این مصاحبه در بهمن ماه انجام شده است؛ قبل از اینکه کلیات بودجه 1400 در مجلس رد شود) باید عرض کنم بودجه ارائه شده 74 درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است که باید عرض شود نمایندگان مجلس این تفاوت را نیز به مراتب بیشتر کردند. حالا با این تفسیر که نماینده مجلس نیز بندهایی به بودجه اضافه می‌کند مطمئنا کسری بودجه سال آینده شدید خواهد بود (این مصاحبه قبل از رد لایحه بودجه در مجلس انجام شده است).
وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد دولت به موضوع برگشت آمریکا به برجام امیدواری زیادی دارد، تشریح کرد: سهم نفت و گاز دراین بودجه حدود 313 درصد ازسال قبل رشد کرده است و 48 هزار میلیارد تومان به 199 هزار میلیارد تومان یعنی 4 برابر رسیده، سهم مالیات نیز در بودجه نسبت به سال 99 رشد حدودا 27 درصدی پیدا کرده است اما این بحث مطرح است که با وضعیت کرونا چه میزان از مالیات در سال 99 محقق شده و تا پایان سال خواهد شد. این در شرایطی است که طبق داده‌های بانک جهانی و داده‌های صندوق بین المللی پول اقتصاد کشورها کوچکتر شده است و ما نیز مسلما از اقتصاد جهانی جدا نیستیم.
حسین بر ادامه داد: طبق اعداد بودجه کسری درآمد به هزینه حدود 319 هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال قبل 201% رشد داشته، کسری بودجه با لحاظ کردن بخش تملک و واگذاری دارایی‌های سرمایه ای کسری بودجه حدود 172 هزار میلیارد تومان است که حدود 198 هزار میلیارد تومان خواهد رسید که حدود 25% کل بودجه عمومی کشور است، این موضوعات متأسفانه نگران کننده است.
وی درباره اینکه با توجه به این موضوع دولت برای جبران این کسری بودجه در سال آینده چه برنامه ای خواهد داشت گفت: طبیعتاً دولت تلاش دارد که این کسری بودجه را از طرق مختلف جبران کند، بخشی از طریق فروش نفت و گاز خواهد بود، بخشی نیز از طریق واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در بورس خواهد بود اما مطمئن ترین راه شاید بتوان گفت فروش اوراق قرضه است. این یک ابزار مدرن است که در ایران چند سال است استفاده می‌شود و پیش از این اصلا استفاده نمی شده است در حالیکه در سطح دنیا استفاده می‌شود اما یک مسئله ای که وجود دارد آیا این اوراق قرضه در این سطح از کسری بودجه کارآیی خواهد داشت.
این فعال اقتصادی افزود: بخشی از این کسری بودجه نیز از واگذاری شرکت‌های دولتی در بورس است اما این نگرانی وجود دارد که متأسفانه در سال جاری وضعیت بورس به گونه ای بود که اطمینان مردم نسبت به بورس به شدت دچار خدشه شده است لذا به نظر می‌آید نمی تواند نقطه اتکای مناسبی برای جبران کسری بودجه باشد.
شهریار حسین بر در انتها یادآور شد: اگر دولت از طرق تعریف شده کسری بودجه را جبران کند ناچار می‌شود که برای رفع این مشکلات و همچنین تأمین بخشی از هزینه‌های جاری به سیستم بانکی متوسل بشود که همین موضوع منجر به خلق پول خواهد شد و خلق پول منجر به افزایش نقدینگی خواهد شد، در نتیجه این موضوع موجب افزایش بیش از پیش تورم و افزایش نابرابری در جامعه خواهد شد.
خبرنگار: خلیل کُرد
