به گزارش پایگاه اطلاع رسانی میار جل ، سبک زندگی در مناطق جنوبی استان بیشتر به صورت سازه هایی بوده که این افراد از نظر معیشت بتوانند مسکن هایی را احداث کنند که محل مناسبی برای سکونت باشد و با گذر زمان و پیشرفت در علم و صنعت ما هنوز هم شاهد این نوع سازه ها در استانمان هستیم و از بین نرفته اند. گرد توپ یکی از این موارد است که در اکثر مناطق بلوچستان دارای جایگاه و اعتبار فراوان است .گزارشی را در این خصوص آماده کردم که تقدیم حضور شما همراهان و خوانندگان پایگاه اطلاع رسانی میارجل قرار می گیرد .
گرد توپ یا کپر مکان مورد پسند و احترام مردم بلوچ
یکی از بزرگترین خصوصیات مردم بلوچ در زندگی در اکثر مناطق بلوچ نشین بلوچستان قناعت و تحمل سختیها و مشکلات در زندگی است . در برخی از مناطق بلوچستان از گذشته تا کنون وجود برخی از مشکلات باعث شده است که زندگی برخی از مردم روستانشین کمتر به سمت زندگی متمدن امروزی پیش برود و بر همین مبنا برخی از سنت ها و فضای زندگی از گذشته تا کنون همچنان پا برجا مانده است. زندگی در مناطق روستایی و عشایر نشین بلوچ لذت و تجربه خاص و بی نظیری دارد و مردم این مناطق مردمان یک رنگ ساده و مهربان هستند که به راحتی می توان با نشستن در جمع شان این خصوصیات مثبت و ارزشمند را در چهره و کلام شان احساس کرد.
مردم این مناطق با دست های خالی و کمک و الهام از طبیعت خانه هایی را برای خود ساخته اند تا بتوانند صاحب‌خانه شوند و در آن زندگی کنند . کپر نمادی از محرومیت این مردم نیست بلکه نمادی از سنت و تاریخچه مردم این مرز و بوم است .خانه هایی که اسکلت آن از چوب خرما است و بدنه شام نیز از برگ درخت خرما و با سلیقه و ظرافت خاص توانستند خانه های چوبی شان را که در اکثر نواحی و مناطق بلوچستان دیگرد توپ مشهور است را بسازند. خانه های محکم و مقاوم در برابر باد و باران و دیگر بلایای طبیعی با زیبایی و ظرافت هر چه تمام تر توسط هنر دست مردان و زنان بلوچ ساخته شده اند.
گردتوپ سبکی متفاوت از زندگی کردن
با سفر به مناطق جنوبی و گذراندن لحظاتی بین این مردم می توان شاهد زندگی ساده و بی آلایش آنها شد و همچنین یک روزنه جدید و منحصر به فرد از سبک زندگی را برایمان به نمایش میگذارد. که یادآور این است میتوان بدور از هیاهو و زندگی شهری با سبکی ساده و زیبا زندگی کرد. تقریباً در اکثر نواحی بلوچستان و در مناطق روستایی و عشایر نشین گرد توپ وجود دارد و مورد احترام خاص مردم این مناطق نیز می باشد.
به گفته اکثر کسانی که در این شرایط زندگی می کنند زندگی درگرد توپ سرشار از آرامش و لذت فراوان است و همین موضوع باعث شده است که این مهم مورد استقبال و احترام اکثر بلوچ های روستایی و عشایر باشد.
مواد و مصالح سازنده برای ساخت سازه کپر،باعث برتری این نوع ساز شده است
یکی از دلایلی که باعث محبوبیت و شهرت خاصی گرد توپ در بلوچستان شده است ساخت کم هزینه و البته سنتی آن در مناطق بلوچ نشین است که به راحتی در مناطق بلوچ نشین مصالح ساخت آن در دسترس عموم مردم نیز می باشد و در واقع باید گفت که یکی از ویژگی‌های مهم که باعث محبوبیت این سازه بین مردم جنوب استان میشود، استفاده از مصالح بوم آورد درخت خرما، نخل وحشی و بخشی هم از درختچه‌های داز می باشد . در درسترس بودن مصالح ساخت از مهمترین دلایل کم هزینه بودن ساخت گردتوپ است و باید گفت زندگی در کپر برای اکثر مردم بلوچ و بلوچستان نشین در مناطق بلوچستان یک زندگی متفاوت و خاص است. با زندگی در گرد توپ دیگر کسی دغدغه زندگی در مناطق شهر نشین را ندارد باید گفت که سبک زندگی در کپر به نوعی است که با طلوع آفتاب فعالیت افراد کپرنشین شروع و با غروب آفتاب این فعالیت به اتمام می رسد از روشنایی آفتاب استفاده می کنند .
تهویه هوای خوب از ویژگی های گرد توپ است
منازل شهری برای تهویه هوا در خانه های خود ،از روش‌های مختلفی استفاده میکنند .که اکثراً نیاز به هزینه های گزافی دارد. ولی در این نوع سازه ها ما نیازی به هزینه برای انجام تهویه هوا نداریم. زیرا ساختار این سازه به نوعی است که این نیاز را در خود تامین کرده و تهویه هوا به صورت طبیعی در آن تعبیه شده است.
این نوع سازه مزایا و معایب خاص خود را دارد
از مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد ، در واقع یکی از امتیازاتی که این نوع سازه به همراه دارد این است که از وسایلی برای ساخت و ساز آن استفاده میشود که در طبیعت موجود است به طریقی می توان گفت که به محیط زیست آسیب نمی رساند و نکته دیگر که شایان ذکر است ساخت سریع در مدت زمان محدود می باشد و اینکه در هزینه به مقدار خیلی زیاد می توان صرفه جویی کرد.
البته این نوع سازه معایبی را هم به همراه دارد
به علت اینکه مواد آن به صورت طبیعی است در برابر عواملی چون آتش سوزی خیلی حساس است و باید مراقبت خیلی زیادی را برای نگهداری از آن انجام داد و از معایب دیگر آن میتوان به حضور حشرات موذی اشاره کرد و به دلیل اینکه بر روی سطح زمین ساخته میشود. شاخه‌های اصلی برای اسکلت کپر در داخل زمین قرار می گیرد. و رطوبت زمین را به خود جذب کرده و به مرور زمان پوسیده می شوند. که در طول زمان نیاز به ترمیم دارد .
گردتوپ نسبت به بقیه سازه ها از مقاومت بیشتری برخوردار است
طول عمر گردتوپ به ۱۲ سال میرسد و نسبت به بقیه سازه های از طول عمر بیشتری برخوردار است و این را میتوان مدیون نسل های گذشته دانست که با آزمون و خطا توانسته اند این نوع طراحی را بدست آورند .ولی باز به این نکته اشاره میکنیم که نیاز به مراقبت و نگهداری زیادی دارد.
استفاده در کرد توپ در صنعت گردشگری قابل توجه است
امروزه چند سالی است که با رشد صنعت گردشگری در بلوچستان و دیگر نواحی جنوبی کشور که رد پای مردم بلوچ نیز در آنجا دیده می شود شاهد رشد و ترقی صنعت گردشگری به واسطه تکیه بر افزایش و گسترش و معرفی صنایع دستی مانند گرد توپ هستیم . تقریباً اکثر کسانی که یک بار تجربه زندگی حضور و مسافرت به بلوچستان را دارند از نزدیک با فضای گرد توپ آشنا شده‌اند . آنچه که امروزه قابل توجه و مهم است رشد صنعت گردشگری در سایه معرفی و ساخت صنایع دستی بلوچستان در جای جای این استان هستیم و به نظر می رسد که نهادهای مربوطه در حوزه های گردشگری و صنایع دستی توانستند توجه خوب و ویژه‌ای به این موضوع در حوزه بلوچستان داشته باشند و این یکی از اتفاقات خوب در سال های اخیر در عرصه های صنایع دستی و گردشگری نیز می‌باشد.
گزارش از معصومه اخوت
