منوچهر بلیده هنرمند نام آشنای بومی بلوچ است که پایگاه اطلاعرسانی میارجل در ادامه سلسه گفتوگوهای خود در راستای معرفی بهتر فرهنگ و هنر بلوچستان گفتوگویی با وی ترتیب داده است.
میارجل: معرفی مختصری از خود بفرمایید
منوچهر بلیده متولد 1365 شهرستان نیکشهر هستم؛ متاسفانه بر خلاف میل و علاقهی شدیدم به تحصیل بنا به دلایلی نتوانستم بعد از گرفتن مدرک کارشناسی ادبیات ادامه تحصیل بدهم اما عطشم برای یادگیری هیچ وقت فروکش نکرد برای همین به مطالعه آزاد رو آوردم و در حال حاضر یک کتابخانه شخصی در خانه دارم و کتاب برای من یک سرمایه است؛ به نظرم کتاب دوستی برای زیستن است که برای تحمل تمام دردها بهانه میدهد؛ در همین رابطه " بورخس" نویسنده معروف جملهی قشنگی دارد که میگوید: احساس میکنم بهشت یک کتابخانهی بیانتهاست.
میارجل: از چه زمانی دقیقا جرقه شعر و شاعری به ذهنتان خطور کرد چه شد که به سمت شعر آمدید؟
در خانوادهای فرهنگی به دنیا آمدم، پدرم معلم بود و برادر بزرگم "جمالناصر" شاعر و نویسنده؛ برای همین از کودکی با شعر بزرگ شدم. افلاطون میگوید: " با وجود عشق، هر انسانی سراینده میشود"؛ عشق به سرزمینم و به این جغرافیای پاک به قوم اصیل و شریفم و عشق به خود نوشتن باعث شد قلم به دست بگیرم تا آینهی دردهای اطرافم باشم و صدای عشقهای کوچکی باشم که زیرسایه نخلها بزرگ میشوند.
میارجل: نوع و سبک اشعاری که که میسرایید، چیست؟
تقریبا بیشتر قالبهای شعری را تجربه کردم ولی در "سپید" آرامش گرفتم؛ شعر سپید به نسبت قالبهای دیگر شاعر را در زندان بایدها و نبایدها گرفتار نمیکند.
میارجل: چه شد که این نوع سبک شعری را انتخاب کردید؟
این قالب در ایران هم قالب به نسبت نو و تازه ایست و عمرش کوتاه است و در بلوچستان کوتاهتر؛ در زبان بلوچی شاعرانی مانند "عطا شاد" در این قالب زیست کردهاند، شاعرانی مانند "جمالناصر بلیده"، "حسن اربابی" و "علی میرکازهی" خوش نامهای شعر آزاد بلوچستان هستند.
میارجل: این نوع سبک شعری تا چه حد در جامعه بلوچستان جا افتاده؟
این تعصبات در شعر کمتر بوده زیر ورود شعر در زبان بلوچی توسط علمای معزز از جمله ملافاضل که از اولین شاعران قوم بلوچ بحساب میآید و ملا روانبد و...بوده است.
شعر در اسلام جایگاه ویژهای داشته و دارد برای همین شعر همیشه یک ارزش بحساب می آمده است؛ شاعران مورد توجه مردم و بزرگان بودهاند. بخش بزرگی از تاریخ قوم بلوچ به صورت شعر سینه به سینه نقل شده و به دست ما رسیده، در فرهنگ بلوچ شعر در تمام سنتها و آیینها نقش پر رنگی داشته، در مراسم عروسی یا کاشت و برداشت و... شعر مخصوص همان مراسم را داریم؛ در موسیقی و شعر، بلوچها سبکها مخصوص به خود را دارند مثل زهیرونک، نازینک یا لیکو واین مهم اهمیت شعر را نظر قوم بلوچ میرساند.
میارجل: با توجه به بافت سنتی و مذهبی جامعه بلوچستان و داشتن تعصبات خاص خودش خیلیها کمتر ریسک میکنند؛ چطور شد که به سمت این هنر رفتید؟
به قول منوچهر آتشی شعر شورش من است؛ شاعران بر علیه تعصب، تنگ نظری، فساد، بیعدالتی، فقر و...شورش می کنند و این نشانهی آشنایی به درد و زنده بودن است و با این توضیح همیشه نزد مردم اعتبار دارند و تاریخ به نیکی از شاعران متعهد یاد میکند. از طرفی زندگی شاعران متعهد چون تن به خواستههای بی مورد نمیدهند به سختی پیش میرود، بر خلاف سایر هنرها شعر فروشی نیست بلکه سلاح دردمندان است.
میارجل: در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید
در آخر جهانی آرامتر آرزو دارم.